درماتوفیبرومها تودههای بیضرری هستند که روی پوست ظاهر میشوند و معمولاً قُطر کمی دارند. آنها ممکن است رنگهای متفاوتی داشته باشند و رنگ آنها ممکن است در گذر سال‌ها تغییر کند.
درماتوفیبرومها در لمس سخت و صُلب به نظر می‌رسند. آنها بسیار متراکمند، و بسیاری از مردم آنها را شبیه به سنگ‌های کوچک زیر پوست یا برآمده روی پوست احساس می‌کنند. اغلب درماتوفیبرومها رنگ پریده‌‌اند.
برخی از مردم ممکن است در محل بروز توده احس خارش یا تحریک داشته و نیز دچار حساسیت باشند. درماتوفیبروم ممکن است تحت عنوان فیبروز هیستوسیتومای خوش‌‌خیم نامیده شوند.
علل و ریسک فاکتورها
درماتوفیبرومها نتیجۀ انباشت سلول‌های اضافی در لایه‌های زیرین پوست هستند. علت دقیق بروز این تودهها هنوز مشخص نیست.
آنها ممکن است نتیجۀ یک واکنش عارضی نسبت به یک آسیب دیدگی کوچک مثل نیش حشرات، خرده شیشه یا جراحت ناشی از سوزن باشند.
سن نیز می‌تواند در این مورد یک ریسک فاکتور باشد زیرا این تودهها اغلب در دوران بزرگسالی افراد بروز می‌کنند.
مردم دچار سیستم ایمنی سرکوب شده در معرض ریسک بالاتری برای ابتلا به درماتوفیبروم قرار دارند، و نیز ممکن است تعداد درماتوفیبروم در آنها بیشتر باشد. درماتوفیبروم چندتایی به ویژه در افراد دچار لوپوس سیستمیک شایع است.
علایم و پیامدهای درماتوفیبروم
درماتوفیبرومها گرایشی به رشد آهسته دارند. این تودهها معمولاً برخی مشخصات تعریف شده دارند که این می‌تواند به شناسایی آنها کمک کند.
نشانگرهای کلیدی درماتوفیبرومها عبارتند از:
• نما – یک تودۀ گرد که اغلب اوقات زیر پوست قرار دارد.
• اندازه – اندازۀ آنها از نوک خودکار تا یک نخود متغیر است و معمولاً از نظر اندازه ثابت باقی می‌مانند.
• رنگ – ممکن است از نظر رنگ طیف رنگهای صورتی، قرمز، خاکستری، قهوه‌ای روشن یا بنفش را داشته باشند و این رنگ ممکن است به مرور زمان تغییر کند.
• محدوده – اغلب اوقات در ناحیۀ ساق پا بروز می‌کنند اما گاهی از اوقات در ناحیۀ بازو، تنه، و به شکل کمتر شایع در دیگر نقاط بدن ظاهر میشوند.
• علایم دیگر – معمولاً بدون ضرر و فاقد درد هستند، اما گاهی از اوقات ممکن است خارش‌آور، حساس، و دردناک باشند یا ملتهب به نظر آیند.
در صورت فشردن درماتوفیبروم به سمت سطح پوست حرکت نمی‌‌کند. در عوض، در چال مربوط به خودش فرو می‌رود که این می‌تواند کمکی برای بیان تفاوت میان آن و دیگر انواع تودههای پوستی باشد.
به طور معمول فقط یک توده از این نوع بر روی بدن ظاهر می‌شود. اما بروز چند درماتوفیبروم در افراد دچار ضعف سیستم ایمنی بیشتر محتمل است.
تودههای پوستی ممکن است هشدار دهنده باشند، اما درماتوفیبرومها بی‌ضررند و به تودههای سرطانی تبدیل نمی‌شوند.
تشخیص درماتوفیبروم
پزشکان طب مراقبت‌های اولیه یا متخصصان پوست در بدو امر معمولاً درماتوفیبروم را بر مبنای بررسی بصری تشخیص می‌دهند. شناسایی آنها در برخی اوقات آسان است، اما دکترها در عین حال مایلند که در کار آنها در مورد تودههای پوستی خطای تشخیص بروز نکند.
دکتر ممکن است توده را برای بررسی فرو رفتن آن فشار دهد و در مورد دیگر علایمی که فرد تجربه می‌کند سؤال کند.
امکان دارد که از یک درماتوسکُپ برای بررسی مغناطیسی سطح توده استفاده شود. وقتی زیر میکروسکپ مشاهده شوند درماتوفیبرومها معمولاً یک ناحیۀ سفید مرکزی در وسط دارند که توسط یک رنگدانه احاطه شده است.
هر نشانۀ غیر معمول نیازمند بررسی بیشتر است. اگر تودۀ پوستی بیش از حد تحریک پذیر، خونریزی دهنده، دارای اندازۀ غیر معمول بوده یا رویش زخمی مشاهده شود، دکتر ممکن است انجام بیوپسی را در دستور کار قرار دهد.
تشخیص افتراقی
در موارد نادر، امکان تشخیص اشتباه در مورد درماتوفیبروم وجود دارد. برخی از تشخیص‌‌های محتمل برای تودههای پوستی که ممکن است مشابه درماتوفیبروم باشند عبارتند از:
• خال آتیپیک
• جراحت هیپرتروفیک یا کلوئید
• ملانومای بدخیم
• کارسینومای سلول سنگفرشی
• کارسینومای سلول بازال
• کراتواکانتوما
• خال مادرزادی اسپیتز
• خال مادرزادی آبی
در عین حال سرطان پوست نادری به نام درماتوفیبروسارکوی پروتوبرانس (DFSP) وجود دارد که در ابتدا مشابه درماتوفیبروم به نظر می‌رسد. دکتر در صورت عدم اطمینان در مورد تشخیص خود ممکن است از بیوپسی برای تأیید تشخیص استفاده کند.
متخصص پوست یا پزشک باید همیشه قادر به تشخیص در این مورد باشد.
درمان درماتوفیبروم
بیشتر درماتوفیبرومها نیازی به درمان ندارند. آنها را باید بدون دستکاری به حال خود گذاشت و معمولاً غیر از نمای ظاهری خود روی پوست باعث بروز علایم دیگری نمی‌شوند. به هر جهت، برخی از مردم تصمیم به برداشتن آنها می‌گیرند. برداشتن آنها در صورت ناخوشایند بودن یا بروز آنها در جای نامناسب شایع است.
در عین حال در صورت نامناسب بودن محل بروز آنها برداشتن این تودهها ممکن است. این سناریو معمولاً در مورد توده‌‌هایی مصداق دارد که توسط لباس تحریک یا برای مثال مداوماً در هنگام اصلاح دچار بریدگی میشوند.
درماتوفیبرومها از یک ترکیب بافتی مثل رگ‌های خونی، فیبروبلاست‌ها و ماکروفاژها تشکیل شدهاند. تودهها به لایۀ درمیس پوست می‌روند که لایۀ میانی پوست محسوب می‌شود. در موارد نادر این تودهها ممکن است تا سابکاتیس گسترش پیدا کنند که در لایۀ پایین‌تری قرار دارد و این کار برداشتن آنها را مشکل‌تر می‌کند.
درماتوفیبرومها معمولاً با برداشتن کل توده از پوست جدا میشوند. این کار می‌تواند باعث به جا ماندن جای زخم پس از التیام بافت شود. مردمی که به دلیل ناخوشایند بودن ظاهر درماتوفیبروم تصمیم به برداشتن آنها می‌گیرند باید توجه داشته باشند که در صورت برداشتن این تودهها ممکن است جای زخم ناشی از برداشتن آنها جایگزین نمای ناخوشایند آنها گردد.
برخی نودول‌ها به سادگی و در پی اصلاح با سطح پوست یکی میشوند. این کار ممکن است زخم زیادی ایجاد نکند اما در عین حال به این معنی است که لایۀ عمقی‌تر نودول هنوز سر جای خود باقی است. این کار می‌تواند به مرور زمان امکان بازگشت توده را برایش فراهم کند.
دیگر روش‌های درمانی شامل فریز کردن توده توسط نیتروژن مایع یا تزریق کورتیکوستروئید درون آن است. این روش‌ها ممکن است موفقیت‌آمیز باشند اما در عین حال این امکان هست که فقط باعث از بین رفتن لایۀ رویی تودهها شوند. استفاده از لیزر نیز در این مورد صورت گرفته است.
در حال حاضر هیچ روش شناخته شدهای برای تغییر اندازۀ درماتوفیبروم وجود ندارد. گاهی از اوقات، امکان از بین رفتن یا کوچک شدن آن به خودی خود وجود دارد، اما این اتفاق نادری است.
فرد نباید به برداشتن این تودهها در محیط خانه وسوسه شود. برداشتن ناکامل آنها ممکن است به جراحات عمیق‌تر، عفونت و التیام ناکافی منجر گردد.
دورنما
درماتوفیبرومها تودههای بیضرری هستند که به سرطان منجر نمی‌شوند. به هر جهت آنها معمولاً به خودی خود از بین نمی‌روند.
در صورت برداشتن آنها توسط جراحی نودول‌ها زیر پوست باقی می‌مانند. در صورت داشتن نمای ناخوشایند یا موقعیت نامناسب بر مبنای درخواست فرد می‌توان این تودهها را برداشت.
بروز هر تودۀ جدید بر روی پوست باید به دکتر اطلاع داده شود مخصوصاً اگر آنها از نظر اندازه، شکل، یا رنگ دچار تغییر شوند و بروز آنها از یک الگوی منظم تبعیت نکند. وجود هر تودۀ پوستی دارای خونریزی، درد، خارش یا رشد سریع باید در اسرع وقت به دکتر اطلاع داده شود.
مشاوره با پزشک متخصص پوست بهترین راه اطمینان از درست بودن تشخیص درماتوفیبروم و درمان صحیح مشکل است.
منابع:
https://mehrinmednews.com/
Dermatofibroma: Causes, images, and treatment
Last reviewed Thu 10 August 2017
By Jon Johnson
